Hervormingsdag

Herdenkingsdag van de Protestantse Reformatie: Hervormingsdag op 31 oktober.  

Maarten Luther

Maarten Luther leefde van 1483 tot 1546. Als augustijner monnik ontwikkelde hij zich tot een kerkhervormer die de loop van de kerkgeschiedenis ingrijpend zou veranderen. Met zijn 95 stellingen uitte hij zijn bezorgdheid over de misstanden binnen de Rooms-Katholieke kerk. Daarmee werd hij de grondlegger van de Protestantse Reformatie.

31 oktober 1517

Jaarlijks op 31 oktober herdenken we Hervormingsdag. Op deze dag in 1517 spijkerde Luther in het Duitse stadje Wittenberg een pamflet op de kerkdeur. In 95 stellingen gaf hij aan dat hij het niet eens was met de leer en praktijk van de kerk in zijn tijd. In een tijd zonder kranten, radio of internet was dit dé manier om een publieke discussie te starten. Zijn oproep tot hervorming was geen oproep tot revolutie, maar tot terugkeer naar de waarheid van Gods Woord.

Aflaten

Luther verzette zich vooral tegen de handel in aflaten: briefjes die men kon kopen om straf voor zonden te verminderen. Hij zag hierin een ernstige verdraaiing van het evangelie. Vergeving is geen handelswaar, maar een genadig geschenk van God. De opbrengsten van deze aflaten werden gebruikt voor grootse bouwprojecten, zoals de Sint-Pieter in Rome en de Dom in Utrecht. Luther zag hoe het geestelijk welzijn van mensen werd ingeruild voor wereldse pracht en praal.

Het meeste wat Luther stoorde: het kopen van aflaten van de kerk om jezelf vrij te stellen van boetedoening voor zonden. Hij zag het kopen van aflaten als een manier om God "om te kopen". In plaats daarvan preekte Luther dat verlossing niet verdiend kan worden met goede werken, juist omdat het een geschenk van God is. Ook geloofde Luther dat het in het geloof en de bron van Gods kennis niet  ligt in kerkelijke tradities of pauselijke decreten, maar dat de Bijbel de enige bron van Gods kennis is.

Terug naar de Schrift

Luther leerde dat verlossing niet verdiend kan worden door goede werken, maar alleen door geloof in Jezus Christus. Niet traditie of pauselijk gezag, maar de Bijbel is de enige bron van Gods waarheid. Daarom vertaalde hij de Bijbel in het Duits, zodat ieder mens zelf kon lezen wat God spreekt. In Nederland leidde dit uiteindelijk tot de Statenvertaling, een mijlpaal in de toegankelijkheid van Gods Woord.

De Reformatie

Luthers pamflet* sloeg in als een bom. De discussie leidde tot een breuk met Rome en de geboorte van de gereformeerde kerk. Hervormingsdag is voor ons als Hersteld Hervormde Gemeente een moment van bezinning. We staan stil bij wat de Reformatie in de kern wilde herstellen:

• Sola Scriptura, alleen de Schrift
• Sola Fide, alleen door geloof
• Sola Gratia, alleen door genade
• Soli Deo Gloria, alleen aan God de eer!

Deze pijlers vormen ook vandaag nog steeds het fundament van ons geloofsleven. We belijden dat Gods Woord het hoogste gezag heeft, dat Christus alleen onze Verlosser is, en dat genade het hart van het evangelie vormt.

Lutherlied

Het Lutherlied Ein feste Burg is geschreven bij Psalm 46. Het is een krachtig getuigenis van vertrouwen op God als onze toevlucht en vesting. In tijden van strijd en onzekerheid klinkt dit lied als een rotsvaste belijdenis:

Een vaste burcht is onze God,
een toevlucht voor de Zijnen!
Al drukt het leed, al dreigt het lot,
Hij doet zijn hulp verschijnen!
De vijand rukt vast aan
met opgestoken vaan;
hij draagt zijn rusting nog
van gruwel en bedrog,
maar zal als kaf verdwijnen!

Geen aardse macht begeren wij,
die gaat welras verloren.
Ons staat de sterke Held ter zij,
dien God ons heeft verkoren.
Vraagt gij zijn naam? Zo weet,
dat Hij de Christus heet,
Gods eengeboren Zoon,
verwinnaar van de troon:
de zeeg' is ons beschoren!

Ook in onze gemeente wordt, indien mogelijk, op de zondag na Hervormingsdag het Lutherlied staande gezongen aan het einde van de dienst. Daarmee sluiten we de eredienst af in diepe eerbied en verbondenheid met de wereldwijde kerk van Christus. Ein feste Burg klinkt als een krachtig getuigenis: Christus is de Overwinnaar, en Zijn kerk, hoe aangevochten ook, zal nooit wankelen. Het is een moment van gezamenlijke belijdenis, waarin we ons vertrouwen uitspreken in Gods trouw en bescherming, juist temidden van strijd en beproeving._.